Maandag 25/04
We startten de week met een meeting met KOTIMU, een coöperatieve dat een belangrijke rol speelt in het project. We klaarden verschillende zaken op om vervolgens wat educatie over te brengen omtrent drinkbaar water. Tijdens onze uitleg, begon het te onweren waardoor we even onderbroken werden. De regen maakt telkens gigantisch veel lawaai op de daken waardoor je elkaar niet kan verstaan. Daarna discussieerden ze over van alles en nog wat in het Kinyarwanda. De communicatie verloopt hier niet altijd zo vlot door de enorme taaldrempel.
Na computerwerk, leerden we de leerkrachten op school ons liedje over hygiëne. Het is de bedoeling dat zij het liedje aanleren aan hun leerlingen. De leerkrachten op school zijn over het algemeen niet gemotiveerd maar ze waren heel enthousiast over het liedje. Het ging dus beter dan verwacht.
Even om priester Jean-Baptiste op de hoogte te brengen, vertelden we hem dat er hendels gestolen waren van de nieuwe kraantjes aan de latrines. Hij antwoordde dat hij dit al had opgemerkt (voor ons) en hij de opdracht had gegeven aan Francine om ze allemaal weg te halen. Ze zijn dus niet allemaal gestolen! Er zijn vijf hendels van de negen gestolen in plaats van zeven hendels van de negen. Hij moest ons dat eens niet vertellen?!? Waar die andere hendels zijn? Dat is nog niet duidelijk. De juiste informatie verkrijgen, blijft een opdracht.
's Avonds gingen we op bezoek bij Nsenga, een vriend van ons.
Nadien keken we naar De mol. Normaal is het niet mogelijk om naar De mol te kijken in Rwanda maar door Lieze haar VPN kon dat wel. Aangezien Lieze hier niet meer is, belde ze ons op via Microsoft Teams en deelde ze haar scherm met ons zodat we toch konden kijken. Het werkte! Top hé! De priesters hebben trouwens twee honden rondlopen, die elke dag gewoon liggen te chillen. :p
Dinsdag 26/04
Deze ochtend hingen we de posters over ons hygiëne liedje op in alle lokalen van de school. De kinderen waren heel nieuwsgierig :)
Na het afdrukken van de lyrics, deelden we ze uit aan alle leerkrachten zodat ze allen een exemplaar ontvingen. Aangezien we hen het liedje de vorige dag hadden aangeleerd, waren ze hiervan op de hoogte. Bij elke leerkracht verscheen er een glimlach op hun gezicht.
In de namiddag hadden we een laatste meeting met de directeur. Hierbij maakten we duidelijk dat het nu zijn verantwoordelijkheid is om alles op te volgen. Daarnaast overliepen we de taken van Francine (zij is de persoon die alles kuist op school en een oogje in het zeil moet houden wat betreft handen wassen, behoud van materiaal, kuisen van latrines...).
We zagen dat er heel wat klaslokalen vol zaten met leerlingen maar zonder leerkracht... Helaas zo typisch hier. Vaak hebben de leerkrachten geen zin om les te geven en dan doen ze dit ook letterlijk niet. Wij maakten gebruik van deze mogelijkheid om in die klassen het liedje over hygiëne aan te leren. Zoals je hoort in het filmpje, is hun uitspraak toch iets anders dan die van ons. :p
Eva: "Ik besloot tijdens een korte pauze even de school te bezoeken. Het gevolg is te zien in het filmpje. ;)"
Woensdag 27/04
Deze voormiddag leerden we opnieuw het liedje over hygiëne aan in verschillende klassen. Het uitspreken van de Engelse woorden is toch best moeilijk waardoor het ritme nog niet helemaal klopt. Maar komt in orde! :)
We zijn momenteel ook bezig met het opstellen van een 'handover' voor de studenten die komen in september/oktober om ons werk verder te zetten.
In de namiddag konden we eindelijk de laatste les van de train-the-trainer uittesten. Deze gaat over management en respect hebben voor materialen, aangezien hier heel veel materiaal gestolen of gebroken wordt. Het was de eerste keer dat we les gaven zonder vertaler. Het ging beter dan verwacht :)
's Avonds vond onze eindevaluatie voor de stage plaats. We kregen positieve feedback, wat ons een goed gevoel gaf :)
Donderdag 28/04
We gingen opnieuw rond in verschillende klassen om het liedje rond hygiëne aan te leren.
Daarnaast lieten we 15 leerlingen een vragenlijst (in Kinyarwanda) invullen zodat we ons project kunnen evalueren. Dat is niet zo simpel aangezien je meteen omsingeld wordt door alle kinderen. Daarnaast deden ze er heeeel lang over. Narcisse vertelde ons dat het makkelijke vragen waren, maar blijkbaar was het dus toch niet zo gemakkelijk...
Na het eten zaten we in de living voor wat computerwerk. De kinderen op school waren ons liedje zo luid aan het zingen dat we ze tot in de living konden horen! Dit gaf ons echt een fantastisch gevoel! We gingen een kijkje nemen op school om het in levende lijven te zien. Zalig!
We konden niet lang blijven want er stond een bezoek aan de scholen in Mutandi en in Kavumu op de planning. De laatste scholen in Mutete waarbij we nog een speech wouden geven omtrent hygiëne, drinkbaar water en sanitatie.
De kinderen overweldigden ons opnieuw :)
Vrijdag 29/04
Laatste stage dag.
We hebben alle documenten op punt gezet zodat ons werk kan voortgezet worden als wij weg zijn.
Om onze stage in schoonheid af te sluiten, zongen we ons hygiëne liedje met alle leerlingen van de school. In realiteit verliep dit misschien een beetje chaotisch maar zo is alles hier eigenlijk :).
Meerdere leerkrachten en priesters zeiden dat ons werk dat we verricht hebben in Rwanda blijvend effect zal hebben. Laten we het hopen!
Ondanks heel wat tegenslagen, hebben we toch het één en het ander kunnen verwezenlijken. We kijken met een glimlach terug naar deze periode.
Zaterdag 30/04
Hélène:
"Onze stage is ten einde, maar dit avontuur is nog niet afgelopen. Als kers op de taart komen mama en papa op bezoek!!! Hier keek ik enorm naar uit. Vandaag stond er dus een dagje Kigali op de planning.
Het verliep niet allemaal zoals gepland... Ik wou geld afhalen maar meerdere geldautomaten werkten niet. Het duurde bijna een uur tot ik Ambroise en Rossette vond. Met hen heb ik 's middags gegeten. Nadien wou ik de train-the-trainer afdrukken. Sara en Eva hadden me de documenten doorgestuurd maar ik kreeg voortdurend foutmelding waardoor het niet lukte.
Uiteindelijk ging ik naar een rustgevende plaats om een koffietje te drinken en pannenkoeken te eten. Dit beviel me al meer :)
Mama en papa zijn goed aangekomen :)"
Eva en Sara:
"Onze volledige laatste dag in Mutete voor Sara en Eva. We werkten nog wat aan de train-the-trainer, wasten onze kleren en namen afscheid van Mutete. Tijdens onze laatste wandeling, begonnen er zelf kindjes onze hygiene song te zingen!
Naar de avond toe hoorden we kindjes op de achtergrond zingen. We gingen een kijkje gaan nemen. De kindjes waren aan het zingen en dansen. Zo jaloers op hoe mensen hier kunnen dansen! We vermoeden dat ze aan het oefenen waar voor de mis. We zullen de kindjes, de natuur en de vriendelijkheid van mensen toch wel missen hier in Mutete!"
Zondag 01/05
Hélène:
"Deze ochtend lang aan de ontbijttafel gezeten met mama en papa om nadien te vertrekken naar het Genocide museum in Kigali. Na een lekker koffietje, toonde ik hen het centrum van Kigali. Eigenlijk is er niet zoveel te doen in de hoofdstad van Rwanda dus waren we al snel rond. Nadien zijn we héél lekker gaan eten in een gezellig restaurant."
Eva en Sara:
"Vandaag was het plan om vroeg te vertrekken naar Kigali. Natuurlijk was het weer later dat verwacht. Het vinden van ons hotel verliep ook niet heel vlotjes. De mototaxi’s kenden het hotel niet waardoor we
bijna een uur hebben rondgereden voor we het gevonden hadden. Daarnaast begon het ook nog te regenen… In de late namiddag bezochten we eindelijk het genocide museum. Daarna zijn we iets gaan drinken en eten mat Ambroise (een vriend van ons). Onverwachts besloten we om nog een kijkje te nemen in de uitgaansbuurt aangezien dit in de buurt was. Er was een hele wijk met danscafés (een beetje te vergelijken met de overpoort). Aangezien het zondag was, was er helaas niet veel volk. Gelukkig heeft Ambroise ons enkele Afrikaanse dansmoves geleerd. De muziek die werd gedraaid was een mix van Afrikaanse muziek en popmuziek die wij ook kennen. Spijtig dat we niet konden uitgaan op een vrijdagavond! Gek hoe goed afrikanen kunnen dansen! Daarna hadden we een korte nacht in ons hotel, aangezien er super veel lawaai was van mototaxi’s, danscafés en mensen op straat."
Vanaf morgen begint onze rondreis in Rwanda :)